Đã từ lâu, tôi muốn thuật lại câu chuyện của show này nhưng chưa có dịp. Tiện đây tôi xin kể lại từng diễn tiến cho các bạn biết để rút kinh nghiệm. Dù đã xảy ra gần 30 năm nhưng tôi vẫn nhớ như in trong đầu vì chưa bao giờ tưởng tượng có một show nào mà tổ chức tệ hại đến vậy.

…..

Ngày 26-01-1997, nhân dịp lễ quốc khánh Úc, Hà nội tổ chức show Air Supply Tại Hội chợ Triển lãm Giảng Võ. Phần kỹ thuật, họ mời Hữu Tài (AS), Dũng Organ (AT) (SG thiếu gì người, không biết sao họ lại mời ông này. Ông ta là dân tay ngang, chỉ biết buôn bán, chưa làm show lớn bao giờ). Vì biết tiếng Anh nên Hữu Tài mời tôi tham gia, phụ trách phần liên lạc kỹ thuật với đối tác nước ngoài. Hai đội kỹ thuật dự tính thuê chung xe 50 chỗ để ra Hà nội nhưng phút cuối cùng, không hiểu sao đến cận ngày đi họ lại xù Dũng Organ (DO) nên tôi và 8 nhân viên của Hữu Tài (HT) đành phải leo lên xe đò lên đường ra bắc. Vì gần tết, xe chở quá đông nên có lúc, khi gần tới Đà nẵng, tôi muốn xuống xe ra phi trường mua vé máy bay vì chịu hết nổi nhưng xe không đi ngang TP nên tôi đành chịu trận cho hết chuyến đi, rồi cũng xong.

……

Ngày làm việc đầu tiên, chúng tôi lắp ráp giàn khung sào treo đèn trước. Cũng nói thêm, nhờ show này, HT mới đầu tư chế tạo giàn khung sắt sơn mới, cũng là giàn khung SK đầu tiên ở VN. Vì mới toanh nên phải có anh Đảm, người chế tạo ra nó đi theo đội để hướng dẫn nhân viên lắp ráp. Sau khi ráp xong, vì bề ngang SK quá rộng (gần 20m) nên khung vuông 30cm vẫn hơi bị võng xuống dù chưa treo đèn. Lại có tay kỹ thuật của ban nhạc tới kiểm tra độ an toàn của giàn khung. Ông ta leo lên giàn, kiểm tra rất kỹ và lắc đầu không hài lòng vì mối nối giữa các đầu cột chỉ cố định bằng 4 bù loong 10mm, chưa kể độ vững không chắc chắn. Thấy vậy, tôi gọi HT ra nói riêng: “Ông sai lính ra chợ Đồng Xuân kiếm mua cáp thép về gia cố lại hết đi, kẻo chả không thấy an toàn rồi xù show là chết cả đám”. Chỉ nửa tiếng sau là có cáp về, chúng tôi lấy cáp bó chung quanh 4 đầu cột, trồng trêm tháp ở 4 cột đứng lên cao, kéo cáp xuống giữa giàn sào để tăng lực đỡ. Chưa hết, chúng tôi còn còn kéo cáp từ 4 đầu cột, nối vào những cọc sắt đóng sâu xuống đất, giống như cáp gia cố trụ điện vậy. Nhìn thấy chúng tôi làm xong, ông ta giơ ngón tay cái lên, tỏ ý hài lòng, thế là xong.

HT mang đi khoảng 200 cây PAR64 (trong clip trên chỉ lèo tèo 3-40 cái), lại thêm một số đèn khác. Tôi đọc bản bố trí đèn và giấy lọc màu do ban nhạc đưa, vẽ lại cho HT rồi dặn cứ làm y như vậy là OK. Trời HN gần tết khá lạnh, tôi phải ra gian hàng khu triển lãm mua mấy chai rượu Nàng Hương. Mỗi nhân viên trước khi lên giàn giáo 4 tầng để treo đèn đều được uống 2-3 chung cho ấm người. Suýt xảy ra tai nạn khi giàn giáo 4 tầng bị đổ. Cũng may, nó không đổ vào đám người đang đi coi triển lãm rất đông mà đổ vào đống bao bì giàn khung và đèn, hú hồn. 

Sau đó BTC mang ra 8 cây đèn High-end mới toanh để chúng tôi lắp ráp và xử dụng cho show. Lúc đầu, tôi tưởng nó là model Intellabeam nổi tiếng thì thật là tuyệt vời. Nhưng khi mở thùng ra thì tất cả là model Emulator, là đèn effect, luồng tia chỉ bằng cái bát, tối thui, chỉ làm cho bar disco được thôi, không thích hợp cho SK live ngoài trời. Chắc có lẽ có đơn vị nào đó, nhân cơ hội có show này, nhập về để xài. Chẳng biết nghe tư vấn của ai mà lại nhập model này, sau này cũng bỏ xó thôi, thật uổng tiền. Dù vậy chúng tôi vẫn cứ treo lên, rồi suốt show nó chẳng được hân hạnh sáng đèn lần nào. Như vậy, dù gặp nhiều trục trặc, phần ánh sáng vẫn tạm ổn. Bây giờ chúng ta qua phần âm thanh.

Sau khi ông DO bị xù show, tôi cũng không biết ai sẽ thực hiện phần âm thanh. Mãi tới trưa hôm đó tôi mới thấy nhiều xe tải chở thiết bị AT và bày ra dưới đất, cạnh SK. Trời ơi là trời, tôi thấy quá nhiều thiết bị AT, nhiều hơn cả cửa hàng thiết bị AT lớn nhất châu lục. 4-5 cái mixer, dây audio-link 5-6 sợi, thiết bị, dây nhợ, loa và ampli nhiều vô số kể. Tôi lại thấy một ông có vẻ oai vệ đang đứng trên SK quát tháo đám nhân viên đang sắp xếp đống thiết bị này. Hỏi ra mới biết ông này là Trần Bình (TB), giám đốc nhà hát ca múa nhạc trung ương, hèn gì ổng hách xì xằng như vậy. Lại biết thêm, sau khi xù Dũng organ, ông ta bèn huy động tất cả thiết bị AT của nhiều đoàn ca múa nhạc khắp các tỉnh miền Bắc tập trung về SK này, vì thế mới có nhiều thiết bị như vậy. Đám nhân viên bắt đầu khiêng loa lên SK, xếp chồng ở 2 bên cánh gà. Loa thì nhiều nhưng năm cha ba mẹ, nhiều thương hiệu, chẳng ai biết sắp xếp chồng loa ra sao, nhất là không có ai chỉ huy KT, ai ai cũng chỉ lo canh giữ thiết bị của mình chở tới, mất một cái là bỏ xừ, mất việc như chơi.

Trong lúc đang bối rối, không biết xử lý ra sao, bỗng đâu ông DO nhà ta lò dò bước lên SK. Thì ra, sau khi bị xù show mà không biết lý do, tức khí, ông ta mua vé máy bay ra Hà nội coi cho biết sự thể. Buồn ngủ gặp chiếu manh, không có chó bắt mèo ăn cứt, tất cả nhân viên đều bầu ông DO lên làm sếp. Sau khi nhậm chức, ông ta chống nạnh đi xem xét hệ thống loa, hỏi loa này là loa gì? Mấy way? v.v. Trời ạ !!! Chán quá tôi xuống SK, mặc kệ AT ra sao thì ra, không phải việc của mình.

Chiều hôm đó, tôi thấy ông KT của ban nhạc ra gặp ông TB, yêu cầu cho biết thời điểm xong việc setup AT thật cụ thể để KT ban nhạc bắt đầu làm việc. Ông ta trả lời nhấp nhẳng dù người ta cố hỏi mấy lần, có lúc còn quát lên: “Tôi nói xong là sẽ xong, hỏi gì lắm vậy”. Thật ra ông ta chẳng làm gì cả, chỉ lo tiếp khách và đứng cả đám trên SK chụp hình liên tục đủ kiểu. Tay người Úc tức giận, quay lưng lại, chửi thề lầm bầm và đi về thật nhanh. Thấy vậy, tôi gọi anh Đ, cũng trong BTC ở SG ra và nói: ”Ông chạy theo ông này về KS năn nỉ đi, tụi Air Supply giờ này đang ở Bankok, chưa qua VN. Nếu ông ta phone cho tụi nó biết chuyện rồi không bay qua nữa là tụi mình chết chùm cả đám”. Anh Đ vội vàng đi ngay, vậy là thoát nạn trong đường tơ kẽ tóc lần nữa chỉ vì lý do đâu đâu. Sau đó, hết việc làm, cả buổi tối tôi đi thăm họ hàng (tôi gốc Bắc mà).

Mãi đến gần trưa hôm sau tôi mới nghe hệ thống AT khởi động, bắt đầu alô 1-2-3-4. Thì ra, ngay buổi chiều hôm trước, ông DO đã điện thoại về nhà và ngay sáng hôm sau đã có người bay ra HN, đem theo 1 cái rack gồm những món đồ chơi quen thuộc của ông ta. 

Chiều hôm đó, nhân viên bắt đầu xếp khoảng 5-700 cái ghế sắt xếp trước SK, có lẽ dành cho quan khách mời. Xa xa, khoảng 80m, có hàng barie chắn giữa khu triển lãm và SK. Cuối ngày trước đêm diễn, có KT điện của khu triển lãm liên hệ với tôi và báo đã hoàn tất phần cấp điện nguồn gồm lưới điện chính và 2 máy phát điện, mỗi cái 300KVA, và họ yêu cầu bên AS cho thử tải. Tôi đi báo lại với HT thì nghe nói: “Đó là chuyện của người ta, mặc kệ họ”. Tôi nghe nói vậy thì cũng ngỡ ngàng nhưng không biết làm sao vì cũng không phải chuyện của mình, lại đi chơi HN tiếp. Không ngờ chính chuyện thử tải này cũng góp 1 phần làm bể show, nếu biết trước thì…

……

Đêm biểu diễn chính thức. Sau màn chào khai mạc, Air supply bắt đầu biểu diễn. Kỹ thuật của ban nhạc đều ngồi trước controller AT AS. Có lẽ chưa quen với việc khán giả ngồi nghe nhạc nghiêm chỉnh như đang coi opera, nên tôi thấy ban nhạc diễn không bốc lắm, không như những lần tôi coi video trước đó, trước đám khán giả trẻ. 

Sau khi diễn 20p, bắt đầu xảy ra nhiều sự cố. Chuyện đầu tiên là cúp điện bất ngờ. Nhìn quanh thấy tất cả đều tối đen, tôi biết là cúp điện lưới cả khu vực. Bộ phận KT điện bắt đầu nhốn nháo rồi có tiếng khởi động máy phát điện, nhưng mãi đến 10p sau mới có điện trở lại, ai nấy đều thở phào. Lúc đó tôi đang đứng gần tủ cấp điện nguồn cho hệ thống AS. Khi nhìn thấy kim của 3 đồng hồ chỉ thị phase của tủ điện nhảy lung tung, tôi quát lớn vào tai HT đang đứng bên cạnh: “Cúp CB tổng mau lên, mất phase nguội rồi”. HT tắt CB ngay, lại tối đen thêm nhiều phút nữa. Thì ra mấy ông KT điện khi làm cầu dao đảo phase điện, mấy ổng chỉ đảo 3 phase nóng, quên mất cũng phải đổi phase trung tính tức phase nguội nữa. Nếu cứ để vậy mà xài, phase nào xài nhiều watt sẽ hạ volt, phase nào ít sẽ tăng volt, dĩ nhiên sẽ làm cháy bóng đèn, thiết bị v.v. Nếu hôm qua có thử tải sẽ phát giác ra ngay nhưng nào ai học được chữ ngờ. 

Sau khi có điện, lại thêm một bất ngờ nữa. BTC nhắn bộ phận AS chỉ được bật 2 đèn halogen 2000w ờ hai cột bên, không xử dụng tất cả hệ thống AS nữa. Có lẽ họ sợ nguồn điện lại tái diễn, chập chờn, ban nhạc sẽ mất hứng biểu diễn vì bị ngắt đoạn. Thế là xong, thất nghiệp, không có việc làm, tôi rời SK ra đằng sau để nghe AT ra sao.

Ở gần SK còn đỡ, chỉ đi xa vài chục mét là AT mờ nhạt hẳn, xuống gần barie thì chỉ nghe văng vẳng. Vấn đề là, sau barie còn vài ngàn khán giả đã mua vé vào coi Air Supply thần tượng biểu diễn. Bên trong còn nhiều chỗ trống nhưng họ không dám tràn lên vì ngay barie, cứ cách 2 mét lại có một ông công an đứng gác. Khốn nạn, họ đã bỏ hàng trăm ngàn mua vé để rồi tai không được nghe nhạc, mắt cũng không thấy gì luôn. Chuyện này chỉ có ở HN, SG không bao giờ có.

Nhưng cũng chưa hết. Bỗng nhiên tôi nghe AT nổ lớn lên một cách lạ kỳ bèn chạy lên gần SK để nghe cho rõ. Thì ra soundman của ban nhạc sợ khán giả đằng sau không nghe, mà đó mới đúng là fan của mình nên hy sinh chất lượng AT, hạ tần số crossover xuống, cho giàn sub bass có tiếng full-range luôn vì số lượng sub trên SK rất nhiều, cả 5-6 cặp JBL4719. AT nghe ồn ào lộn xộn, tiếng trống nổ đùng đùng, bên trên chẳng ai nghe được gì nhưng chắc đám fan đằng sau lại thích thú vì nghe có dở còn hơn không nghe. Chuyện này lại góp phần cho show thêm tồi tệ mà tôi chưa từng gặp trong cuộc đời.

Rốt cuộc, tôi và HT cũng hoàn thành xong nhiệm vụ. Hai ngày sau chúng tôi lên xe lửa xuôi Nam. Lần này xe trống khách hoàn toàn, 10 người chúng tôi ở chung cả 1 toa, rồi xe cứ đi, để lại một kỷ niệm HN khó quên.

Qua câu chuyện tôi vừa kể, chắc các bạn cũng biết clip YouTube trên là xạo hoàn toàn. Tôi chẳng biết ai đã đăng lên nhưng có lẽ sau bài viết này, họ nên tự trọng kéo xuống. Cũng nên biết, sau show này, hơn 10 năm sau, cụ thể vào 2 ngày 9-10/10/2009, Air supply đã trở lại VN, biểu diễn tại nhà hát Hoà Bình. Không biết tại sao, lần này họ không cho thông tin, bán vé hơi hạn chế lại không cho quay phim, chụp hình. Có lẽ họ chưa lường được tinh thần hiếu kỳ của fan SG, hay sợ mình quá già chụp hình không ăn ảnh (sic). Xin coi tường thuật của báo Tuổi trẻ:

https://tuoitre.vn/air-supply-gian-di-va-dang-cap-341656.htm .

……

Tiện đây, tôi cũng xin kể cho các bạn biết lý do tại sao vào thập niên 199x, rất nhiều ca sĩ, ban nhạc tới VN biểu diễn như Patricia Kaas,  Lobo, Leo Sayer, Bryan Adams, Boney M, Michael Learns To Rock, The Moffatts v.v. Nhưng từ năm 2000 chúng ta lại thấy vắng bóng họ, dù rằng khán giả VN rất mong chờ. 

Sau show Air Supply vào đầu năm 1997, đến cuối năm công ty chúng tôi (GĐ là bạn thân của tôi) được vinh dự làm kỹ thuật cho Festival âm nhạc châu Á (AMF), 4 năm tổ chức 1 lần, năm 1997 VN đăng cai 2 đêm tại nhà hát Hoà Bình TPHCM. Show này là show rất lớn, gồm 8 nước châu Á, mỗi nước chỉ có một ca sĩ tham dự. Ban nhạc của Nhật cũng đồ sộ, đâu khoảng 3-40 người, HTV thu hình và phát trực tiếp trên toàn châu Á. Để đáp ứng, chúng tôi phải thuê hệ thống AT AS của Singapore. Tôi cũng có bài viết sơ về show này ngay tại web này. Nói chung show này thành công tốt đẹp, vượt cả mong đợi của mọi người. 

Cũng nhờ show này, công ty chúng tôi đã nổi tiếng trên toàn ĐNA nên sang đầu năm 1998, hàng loạt người đại diện cho ban nhạc, ca sĩ quốc tế đã tới liên hệ với chúng tôi để tổ chức show cho họ tại VN vào cuối năm đó. Nên biết, vào cuối năm, nghệ sĩ, ban nhạc thường đi lưu diễn nhiều nước ở châu Á. Đa phần là đi tránh cái lạnh ở mùa đông ở châu Âu, Mỹ, không thể tổ chức show kinh doanh được. Năm nay họ thêm VN là điểm đến mới, hứa hẹn sẽ thành công. 

Chúng tôi đã tiếp xúc với khoảng 15 tên tuổi lớn, có những tên nếu nói ra bạn cũng không thể tin nổi. Lịch trình biểu diễn sẽ kéo dài khoảng hơn 2 tháng cho nên chúng tôi dự định thuê thiết bị AT AS của Sing dài hạn cho đỡ tốn. Nội việc sắp xếp lịch diễn cũng khá nhiêu khê, tốn không biết bao nhiêu tiền điện thoại, giấy tở. Phen này dân SG sẽ bội thực vì coi ca nhạc quốc tế…

Chúng tôi dự trù sẽ khai trương mùa diễn bằng show Patricia Kass vào cuối tháng 7-1998 thì bỗng dưng có thông tư từ bộ VHTT xuống, cấm không cho tổ chức show quốc tế nữa, lý do là để nâng đỡ nền âm nhạc nước nhà. Thật là một quyết định quái gở, quan liêu. Tất cả việc làm, tiền bạc, công sức của chúng tôi cả năm trời đều trôi theo dòng nước, chỉ vì một tờ giấy. Chưa kể chúng tôi phải xin lỗi từng đối tác vì đã tự ngưng hợp đồng. May mà họ đều thông cảm, không ai phạt vạ chúng tôi nhưng chắc chắn họ sẽ đánh giá cả quốc gia về việc này.

Có lẽ vì lý do trên mà show quốc tế không trở lại VN vì họ sợ quá rồi. Rồi 2 năm sau bộ VHTT cũng rút thông tư trên lại nhưng đã trễ. Cũng có lác đác vài nghệ sĩ vào VN nhưng hầu hết là đi đơn lẻ, không ai tài trợ, bị lỗ nặng, nên về sau ít ai dám tổ chức nữa. Ngay cả Asia Music Festival cũng không quay lại VN dù 4 năm vẫn tổ chức 1 lần. Riêng về kỹ thuật, chúng ta cũng mất cơ hội tiếp cận những hệ thống AT AS chuyên nghiệp, đủ tiêu chuẩn quốc tế. 30 năm trước, Singapor đã làm được như vậy, không biết bây giờ họ còn tiến tới đâu nữa. Tiếc thay… (Hồi đó đội KT Singapor có mời tôi đi lưu diễn vòng châu Á cùng họ 3 tháng nhưng tôi làm hộ chiếu trong 1 tuần không kịp, tiếc quá).

LTP 04-2024